به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اینترستینگ انجینرینگ، محققان از مدتها پیش درباره اینکه سلولها چگونه به اندازه کافی رشد میکنند، سردرگم بوده اند. سلولهای بسیار کوچک یا بزرگ ممکن است بیماریهای خطرناکی را به وجود بیاورند اما یک کلید ژنتیکی ورای این توازن همیشه مبهم باقی مانده بود.
اکنون محققان مدعی شده اند که این کلید مرموز را یافته اند. گروهی از پژوهشگران در بیمارستان SickKids برای نخستین بار ژنی را در ژنوم غیر کد کننده(non coding genome) یافته اند که به طور مستقیم اندازه سلول را کنترل میکند.
این کشف شیوه درک محققان از رشد درسطح بنیادی زیست شناختی را تغییر میدهد و ایده قدیمی که دی ان ای غیر کد کننده یا همان دی ان ای زائد نقش عملکردی اندکی دارد را به چالش میکشد. تحقیق مذکور نشان داد یک آر ان ای غیر کد کننده طولانی به نام CISTR-ACT به عنوان تنظیم کننده اصلی اندازه سلول عمل میکند و روی آنکه سلولها در بافتهای مختلف چقدر بزرگ یا کوچک باشند، تأثیر میگذارد.
CISTR-ACT برخلاف ژنهای معمولی که پروتئینها را کدگذاری میکنند، به ژنوم غیر کد کننده ای تعلق دارد که حدود ۹۸ درصد دی ان ای انسان را تشکیل میدهد. تا همین اواخر پژوهشگران درک درستی از این مناطق ژنومیک نداشتند.
فیلیپ ماس محقق ارشدSick Kids در این باره میگوید: پژوهش ما نشان داد آر ان ای های غیر کد کننده طولانی و مناطق غیر کد کننده ژنوم ممکن است فرایندهای بیولوژیکی مهمی از جمله تنظیم اندازه سلول را پیش ببرند.
او در ادامه افزود گروه نخستین آر ان ای غیر کد کننده که به طور مستقیم روی اندازه سلول تأثیر میگذارد را شناسایی کرده است.
CISTR-ACT قبلاً با بیماریهای مندلی و ناهنجاریها غضروفی مرتبط شده بود اما نقش آن در تنظیم رشد سلول ناشناخته مانده بود. بیماریهای مندلی به اختلالاتی گفته میشود که بر اساس قوانین وراثت مندل از والدین به فرزندان منتقل میشوند
محققان برای کشف این عملکرد ابزارهای مهندسی ژنتیک کریسپر کاس ۹ و Cas13 را با زیست شناسایی رایانشی ترکیب کردند. نتایج نشان داد CISTR-ACT در هر دو سطح دی ان ای و آر ان ای فعالیت میکند و روی ژنهای درگیر در رشد و ساختار سلول تأثیر میگذارد.