به گزارش خبرنگار مهر، تعداد شرکتهای دانش بنیان در انتهای سال ۱۴۰۲ به ۹۷۳۳ شرکت رسیده است و با احراز صلاحیت ۱۵۱۳ شرکت جدید، تعداد شرکتهای دانش بنیان ۱۸ درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است. نکته قابل توجه آنکه ۷۷ درصد از این شرکتها (۱۱۶۵ شرکت) پس از تصویب قانون حمایت از شرکتهای دانش بنیان در سال ۱۳۹۲ تأسیس شده اند. میانگین رشد پنج سال اخیر تعداد شرکتهای دانش بنیان به لحاظ درصدی حدود ۲۰ درصد و به لحاظ تعدادی حدود ۱۱۵۰ شرکت بوده است. با این روند، پیش بینی می‌شود تعداد شرکتهای دانش بنیان تا پایان برنامه هفتم توسعه به عددی بین ۱۵ هزار و ۵۰۰ تا ۲۴ هزار شرکت قابل افزایش است. دستیابی به این هدف، مستلزم توسعه زیرساخت علمی و فناوری است.
براساس گزارش جدید سالانه زیست بوم دانش بنیان، شرکتهای دانش بنیان بر اساس درآمد مالیاتی ثبت شده در آخرین اظهارنامه دسته بندی می‌شوند. چنانچه درآمد شرکتی از ۵ میلیارد تومان فراتر رود، از گروه نوپا خارج شده و با توجه به سطح فناوری و میزان فروش محصولات دانش بنیان، در گروه فناور یا نوآور قرار می‌گیرد. طبق آمار پایان سال ،۱۴۰۲ حدود ۶۷ درصد از این شرکتها در گروه نوپا قرار داشته اند که نسبت به دوره قبل کاهش ۶ درصدی نشان می‌دهد. این کاهش عمدتاً ناشی از ارتقای وضعیت برخی شرکتها و دسترسی به اطلاعات مالی دقیق‌تر در به روزرسانی جدید است. (لازم به ذکر است که در این بخش شرکت‌هایی محاسبه شده اند که پس از حذف، تا انتهای سال ۱۴۰۲ مجدداً مورد تائید قرار نگرفته اند.)
در میان حوزه‌های مختلف فناوری، سه بخش برق و الکترونیک، نرم افزار و فناوری اطلاعات و ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته به ترتیب بیشترین تعداد شرکتهای دانش بنیان را به خود اختصاص داده اند. همچنین حوزه‌های مواد شیمیایی و پلیمری پیشرفته، فناوری زیستی، کشاورزی و صنایع غذایی رشد قابل توجهی نسبت به سال گذشته داشته اند. از طرفی مقایسه نوع دانش بنیانی این شرکتها نشان می‌دهد که شرکتهای نوپا در حوزه‌های صنایع خلاق و تجاری سازی و شرکتهای فناور در حوزه‌های ماشین آلات و مواد شیمیایی بیشترین سهم را دارند.
سهم زنان در مدیریت شرکتهای دانش بنیان در سالهای اخیر روندی ثابت داشته و حدود ۲۰ درصد باقیمانده است. براساس جدول زیر استان لرستان با ۳۲ درصد مشارکت زنان در مدیریت شرکتهای دانش بنیان، رتبه اول کشور را دارد و کردستان و کرمانشاه نیز در رتبه‌های دوم و سوم رار دارند. از طرفی تهران با وجود آنکه بیشترین تعداد شرکتهای دانش بنیان را دارد، تنها ۱۶ درصد از مدیران عامل و اعضای هیأت مدیره آن از زنان هستند.
سرانه تعداد کارکنان شرکتهای دانش بنیان در چهار سال اخیر بین ۳۶ تا ۴۲ نفر بوده است که می‌توان استنتاج کرد بخش زیادی از افزایش تعداد کارکنان، به علت افزایش تعداد شرکتها بوده است. بررسی مقایسه‌ای بازه تعداد کارکنان شرکتهای دانش بنیان نشان می‌دهد که ۶۶ درصد کارکنان در ۸ درصد از شرکتها شاغل هستند و حدود نیمی از شرکتها کمتر از ۱۰ نیرو دارند. به نظر می‌رسد برای توسعه اشتغال در زیست بوم دانش بنیان، ارتقای شرکتهای نوپا و افزایش مقیاس فعالیت آنها ضروری است. توسعه اشتغال زایی در شرکتهای دانش بنیان مستلزم برنامه ریزی مجزا برای حمایت از سیاست‌های جذب، نگهداشت و توانمندسازی کارکنان این شرکتها می‌باشد.
مقایسه درآمد سرانه شرکتهای دانش بنیان حاکی از آن است که شرکتهای نوآور به تناسب نیروی انسانی و تسهیلات فعال، وضعیت درآمدی بالاتری از شرکتهای فناور دارند. با این وجود پس از بررسی نسبت سود به درآمد این شرکتها مشخص می‌شود که بهره وری شرکتهای فناور بیشتر از شرکتهای نوآور است. ۶۴ درصد از فروش محصولات دانش بنیان توسط شرکتهای فناور محقق شده است.
از طرفی مطابق با بررسی صورت گرفته، سهم درآمد حاصل از فروش محصولات دانش بنیان در شرکتهای فناور، نوآور و نوپا نسبت به مجموع درآمد این شرکتها به صورت میانگین به ترتیب ،۸۱ درصد ،۱۰ درصد و ۲۷ درصد است. البته در بررسی‌های دیگر، سهم فروش محصولات دانش بنیان در شرکتهای نوپا تا میزان ۶۰ درصد نیز گزارش شده است که علت این تفاوت، سرعت تغییرات در فعالیت شرکتهای نوپا است.