پروژه بررسی روشهای بهسازی لرزه ای ساختمانهای خشتی و گلی با مولفه های معماری ویژه

پروژه بررسی روشهای بهسازی لرزه ای ساختمانهای خشتی و گلی با مولفه های معماری ویژه
رشته : کارشناسی ارشد عمران – سازه هیدرولیکی
فرمت : pdf

چکیده :
مقدمه
در کاوش های باستان شناسی که روی طبقات سوم تپه های سیلگ کاشان انجام شده است کاربرد خشت خام را از هزاره سوم قبل از میلاد در بناهای مسکونی آن زمان دیده شده است. ساخت بناهای خشتی در هر زمان مورد توجه بوده، زیرا به راحتی از خاک محل برداشت کرده و پس از ساختن خشت، آن را به مصرف بناها می رسانده اند. به طور کلی بناهای خشتی قسمت قابل توجهی از بناهای ایران را چه در روستاها و چه در شهرک ها و یا شهرهای بزرگ تشکیل می داده وهنوز هم در بسیاری از موارد کاربرد فراوان دارد و در اقلیت های مختلف به خصوص در نواحی معتدل کم باران و خصوصًاً در اقلیم های گرم و خشک و کویری به صورت بناهای عظیم منفرد به مانند کاروانسراها، بازارها و مساجد و… یا بناهای مسکونی صدها سال مورد استفاده بوده است.

به طور کلی تعداد بناهای خشتی بیشتر از بناهای آجری، سنگی و چوبی می باشد. از بین مجموعه های به جا مانده از بناهای خشتی می توان به ارگ بم اشاره داشت. بنایی که در حدود دویست هزار متر مربع زیر بنا داشته که این بنای عظیم دارای حصارهای متعدد و دژهای مستحکم بوده است. امروزه به دلیل گسترش تکنولوژی و افزایش دامنه دسترسی به اطراف ما هر چه بیشتر در استفاده از مصالح ساختمانی و مخصوصًاً خشت دور افتاده ایم. ولیکن به دلایل عمده ای از جمله دیدگاه های زیست محیطی، انرژی بری، آلودگی محیط، محدودیت سرمایه گذاری، قابلیت های کشف شده مصالح نفتی، دلایل جدیدی برای روی آوردن به مصالح خشتی و گلی بوده است. در این دیدگاه باید از طریق روش های علمی اقدام به رفع نقاط ضعف مصالح محلی و تکامل شیوه های ساختمانی با مصالح سنتی نمود.

یک مهندس ساختمان از عناصر ضروری برای تحقق یک بنای متناسب با استانداردهاست. ولیکن دسترسی به این عنصر حتی در مکان هایی که با مصالح به اصطلاح آماری با دوام، روبرو هستیم با دشوارهای هایی همراه است. بخشی از دوام یک بنا به دوام مصالح آن بر می گردد و بخش های دیگر آن به طرح، اجرا و نحوه قرارگیری مصالح در کنار یکدیگر و یا بهره بردای از آن بر می گردد. این که چه مصالحی استاندارد است نکته ای است و این که با توجه به جمیع شرایط حاکم بر یک سرزمین و محدودیت منابع چه مکانیزم هایی برای تحقق اهداف میسر است نکته ای دیگر.

در بیشتر مناطق کویری و دور افتاده کشور دسترسی به مصالح مقاوم و یا اجرای صحیح و دقیق آنها ممکن نیست و به عنوان مثال در منطقه ای به نام بشاگرد بحث بر سر گزینش یک روش ساختمانی مناسب برای مسکن این منطقه حدوده ده سالی است که ادامه دارد. پیشنهادهایی از کانکس گرفته تا ساختمان های پیش ساخته بتنی یا آجری مطرح شده است ولیکن هیچکس جرات این که بحثی از بناهای گلی وخشتی را مطرح کند به خود راه نداده است، زیرا این روش ساختمانی سنتی در واقع یک همدستی جنایتکارانه با عناصر وحشی طبیعت در کشتار انسان ها تلقی می شود و هیچ گاه به این مساله توجه نشده است که بعد از ده سال به دلیل نبود زیرساخت های لازم برای تحقق روش های ساختمانی جدید همچنان رکود پا برجا بوده و منجر به بقای کپرهای ساخته شده از نی گردیده است. به نحوی که تلفات حاصل از مار مخوفی موسوم به مار شب که به سادگی از لابلای نی ها عبور کرده و وارد کپر می شود و مالاریا در طی ده سال گذشته چنان رقمی را تشکیل می دهد که از تلفات یک زلزله که هر صد سال یک بار ممکن است صورت پذیرد، بیشتر است. این مطلب بماند که چنانچه زلزله ای مثًلاً در تهران که با مصالح بادوام ساخته شده است به دلیل عدم رعایت سیستم های ساختمانی ، مقاومتی در برابر زلزله ندارند. به طور کلی با توجه به شرایط اقلیمی و اقتصادی کشور ما استفاده از ساختمان های خشتی و گلی را بلااجتناب کرده است و همچنین قسمت اعظم تاریخ و آثار باستانی ما هم از مصالح سنتی و خشت وگل ساخته شده اند. پس ما باید همت خود را در این راستا قرار دهیم که با روش ها و تکنیک های مختلف در هر چه پایدارتر و مقاوم تر کردن این ساختمان ها بکوشیم.