مطالعات مجتمع مسکونی ،تاریخچه ، تعاریف ، ضوابط و استانداردهای طراحی

مطالعات مجتمع مسکونی ،تاریخچه ، تعاریف ، ضوابط و استانداردهای طراحی

این مقاله چند بند از رساله کامل “رساله ارشد طراحی معماری مجتمع مسکونی” میباشد .

جهت دریافت رساله کامل ( فرمت word) به انتهای مطلب مراجعه فرمایید .

تمام اطلاعات مورد نیاز برای مطالعات مجتمع مسکونی ، در این رساله کامل گردآوری شده است .

مقدمه مطالعات مجتمع مسکونی :

رویکرد های جدید طراحی مسکن در دهه های اخیر در کشورهای مختلف جهان مورد توجه بوده اند. از آنجایی که الگوی مسکن برگرفته از نوع تفکر انسان ها ، آداب و رسوم، سنت ها، اقتصاد و تکنولوژی می باشد، با گذشت ایام تغییرات وسیعی در آن دیده می شود .

در این پژوهش تلاش می گردد تا راهکارهایی برای کاهش مصرف انرژی گرمایشی همچون جذب مستقیم از طریق “نورگیرهای سقفی ،قرارگیری مناسب پنجره ها” ، جذب غیرمستقیم، همچون استفاده از “دیوار ترومب،سقف آبی و گلخانه”و راهکارهایی برای کاهش مصرف انرژی سرمایشی همچون “حوزه بندی و سازماندهی فضاها، تهویه و خنک کننده های طبیعی و خنک کننده های تبخیری در طراحی معماری مجتمع مسکونی با توجه به شرایط موجود، مورد مطالعه و استفاده قرار گیرد.

تاریخ پیدایش و تکامل مسکن :

در این قسمت از مطالعات مجتمع مسکونی ، به تفصیل به تاریخ پیدایش مسکن و روند شکل گیری مجتمع های مسکونی پرداخته شده است .

در زیر چند بند از این مطالعات آورده شده است .

انسان در طول زندگی خود در روی زمین همواره نیازمند به سرپناه بوده است. اگر به دوران اولیه زندگی انسان برگردیم، غار ابتدایی ترین و کهن ترین مسکن انسان است که طبیعت به انسان ارزانی داشته است. در دوان نوسنگی انسان به دنبال دستیابی به مواد غذایی از غار خارج شد و زندگی یک جا نشینی را آغاز کرد.

در سازه های ابتدایی، غار الهام بخش انسان بود و اولین سرپناه ها به صورت دایره ای شکل گرفت.

با تغییر پلان از دایره به مستطیل جهشی بزرگ شکل گرفت و سرآغاز شناخت واقعی سازه و آشنایی با روش های ساده تر ساختمان بود.

یونانیان در این زمینه پیشرفت های بسیاری کردند، کم کم ساختمان های چند طبقه ساختند که فضاهای آن با اتاق هایی از هم جدا می شد، وجود حیاط های چند گانه که می توان به حیاط نگهداری ابزار و وسایل، حیاط اصلی و حیاط خدمه اشاره کرد که نشان از خانه های درونگرا و برونگرا دارد.

به همراه تحولات در عرصه ی سازه و مصالح در عرصه ی شکل گیری و ترکیب فضاهای زندگی نیز تحولات بزرگی چون ترکیب فضاهای مختلف و شکل ها و فرم های خاص به وجود آمد.

…

تعریف مجتمع مسکونی:

در این قسمت از مطالعات مجتمع مسکونی تعاریفی از بزرگان معماری ارایه شده است ( داخل فایل ورد )

سکونت را میتوان بیانگر تعیین موقعیت و احراز هویت دانست.

سکونت بیانگر برقراری پیوندی پرمعنا بین انسان و محیطی مفروض میباشد که این پیوند از تلاش برای هویت یافتن یعنی به مکانی احساس تعلق داشتن ناشی گردیده است بدین ترتیب، انسان زمانی برخود وقوف مییابد که مسکن گزیده و در نتیجه هستی خود در جهان را تثبیت کرده باشد.

در تعریف مرکز آمار ایران مسکن یا واحد مسکونی، مکان، فضا و یا محوطهای است که یک یا چند خانوار در آن سکونت داشته و به یک یا چند ورودی (شارع عام یا شارع خاص) راه داشته باشد.

فرم مطلوب ساختمان در اقلیم های مختلف :

در مطالعات مجتمع مسکونی به موضوع طرح و شکل مجتمع های مسکونی ، انتخاب جهت گیری ساختمان ، شکل بنا و نور و روشنایی ، شکل بنا و تعادل حرارتی و … ارایه شده است . ( داخل فایل ورد )

قسمتی از متن در ادامه آورده شده است :

از نظر تأثیر آب و هوا بر شکل و طرح ساختمان می باید موارد زیر را در برنامه ریزی ها مورد توجه قرار داد :

۱ : نور و روشنایی فضای داخل ساختمان

۲ : تعادل حرارتی داخل ساختمان

۳ : موقع و محل بنا در برابر باران و برف در یخبندان

۴ : شکل بنا در رابطه با دفع و یا کاهش نیروی تخریبی باد

اگر بنا وساختمانی در برابر عناصر و عوامل اقلیمی خوب طراحی شود و شکل و پلان آن به گونه ای باشد که موارد فوق الذکر را تأمین کند در این صورت نه تنها ضریب ایمنی و مقاومت سازه بالا می رود بلکه راحتی و آسایش ساکنین بنا نیز از نظر بیوکلیمای انسانی فراهم می گردد .

مطالعات مجتمع مسکونی – فرم مطلوب ساختمان در اقلیم های مختلف

ضوابط ساختمانی مجتمع های مسکونی :

در این قسمت از مطالعات مجتمع مسکونی ؛ بخشی از ضوابط و استانداردهای طراحی مجتمع مسکونی ارایه شده است .

• سطح کل زیربنای مجموع واحدهای مسکونی حداکثر معادل ۱۲۰% نسبت به سطح زمین مجاز می باشد.
• سرانه زمین ناخالص به ازای هر واحد مسکونی حداقل معادل ۱۰۰ مترمربع می باشد.
• مساحت کوچکترین واحد مسکونی نباید از ۸۰ مترمربع کمتر باشد.
• حداکثر سطح اشغال مجاز در همکف معادل ۳۵% سطح کل زمین می باشد. سطوح زیربنای نگهبانی، گلخانه، دوش و رختکن و سرویس های بهداشتی و استخر و فضای سرپوشیده تفریحی کودکان مسئول محدوده فوق نمی شود.
• احداث محل پارک اتومبیل به تعداد معادل حداقل ۷۵% نسبت به تعداد واحدهای مسکونی الزامی است.
• حداقل سطح خالص پارکینگ به ازای هر اتومبیل ۵/۱۲ مترمربع می باشد.
• حداقل عرض معابر دسترسی به محل های پارک ۵/۵ متر رعایت گردد.
• مجموع سطوح تحت اشغال زیربنای ساختمانهای مسکونی در همکف به اضافه سطح اشغال مسیرهای اتومبیل رو و پارکینگ ها در شرایطی که پارکینگ ها در محوطه روباز پیش بینی می شود نباید از ۶۰ درصد سطح کل زمین بیشتر باشد.
• حداقل ۵۰ درصد فضای آزاد باید به فضای سبز اختصاص یابد. این فضا نباید از ۲۰ درصد مساحت کل عرصه کمتر باشد. در این خصوص طراحی فضای آزاد در نقشه های معماری الزامیست.
• فضای سبز احداثی در مجموعه های آپارتمانی بایستی به کاشت درخت، درختچه و گل اختصاص یابد.
• به منظور تأمین فضای باز کافی در ساختمان ها یا مجتمع های مسکونی لازم است ۴۰ درصد سطح عرصه به فضای باز اختصاص یابد که نیمی از آن مربوط به گیاهان ریشه ای بدون هرگونه محوطه سازی خواهد شد. این میزان در ساختمان های بلند مرتبه حداقل بازاء هر واحد ۱۲ متر مربع کمتر نگردد.
• بایستی حداقل ۲۰ درصد بارانداز و یا محوطه باز (کارگاه-صنعتی) به فضای درختکاری اختصاص داده شود.

ضوابط شهرداری و نکات مهم در طراحی معماری :

• جهت قرار گرفتن فضای داخلی پلان مسکونی :
• فضاهای جنوبی ( خواب ـ غذاخوری ـ تراس ـ پذیرایی )
• فضاهای مشرقی ( حمام ـ سالن ورزشی )
• فضاهای مغرب ( پاسیو ـ کتاب خانه ـ هال ـ اتاق بازی )
• فضاهای شمال غربی ( راه پله ـ انباری )
• فضاهای شمال شرقی ( آشپزخانه ـ توالت ـ گاراژ ـ ورودی )
• فضاهای جنوب شرقی ( خواب ـ اتاق بیمار )
• فضاهای جنوب غربی ( راه پله ـ انباری ـ راهرو )
• ۲۰ درصد اتاق بایستی از شیشه پوشیده شده باشد .
• قرارگیری یک پارکینگ حداقل دهانه ۲٫۵ متر
• قرارگیری دو پارکینگ کنار هم حداقل دهانه ۴٫۵ متر
• قرارگیری سه پارکینگ کنار هم حداقل دهانه ۷ متر
• طول مورد نیاز جهت پارکینگ ۵ متر
• حداقل فضای یک پارکینگ ۲٫۵*۵ متر
• شعاع گردش یا طول مورد نظر جهت مانور ۵ متر
• حداقل عرض در ورودی پارکینگ ۳ متر
• عرض رمپ یکطرفه ۳ متر و دوطرفه ۶ متر
• عرض رمپ قوسی یکطرفه ۳٫۶۵ متر و دوطرفه ۷ متر
• شعاع داخلی مسیر گردش در کلیه پارکینگ ها ۴٫۵۷ متر است .
• شیب رمپ پارکینگ ۱۵ درصد
• هر واحد بالای ۱۰۰ متر در طبقه اول و دوم به یک پارکینگ نیاز دارد .
• واحد مسکونی کوچکتر از ۱۵۰ متر یک پارکینگ -۱۵۰ تا ۲۰۰ متر ۱٫۵ پارکینگ – بیش از ۲۰۰ متر دو پارکینگ
• همچنین درصورتی که تعداد واحد فرد باشد یک واحد از پارکینگ معاف است .
• حداکثر ارتفاع مفید واحد مسکونی ۲٫۹۰ متر
• حداکثر ارتفاع پارکینگ ۲٫۲۰ متر
• حداکثر ارتفاع مفید پیلوت ۲٫۴۰ متر
• حداکثر ارتفاع زیرزمین ۲٫۲۰ متر
• حداکثر ارتفاع مفید واحد تجاری ۴٫۵۰ متر
• حداقل ارتفاع مفید ورودی پارکینگ ۱٫۸۰ متر
• ارتفاع مفید خرپشته ۲٫۲۰ متر
• ارتفاع نورگیری در زیرزمین حداکثر ۹۰ سانتی متر
• حداقل سطح پنجره نباید از یک پنجم سطح فضا کمتر باشد .
• حداقل عرض حیات خلوت اگر سرتاسری باشد ۲ متر و اگر سرتاسری نباشد ۳ متر
• احداث پیش آمدگی یا بالکن در گذر ۱۲ تا ۲۰ متر ۸۰ سانتی متر و در گذر بالای ۲۰ متر ۱۲۰ سانتی متر مجاز است.ارتفای این پیش آمدگی از زیر آن تا روی خیابان ۳٫۵۰ متر
• حداقل عرض آشپزخانه و اتاق خواب ۲٫۵۰ متر – نشیمن ۳٫۰۰ متر – پاگرد ۱٫۲۰ متر
• نورگیری آشپزخانه و پذیرایی از یک پنجره به شرطی مجاز می باشد که طول نورگیری کمتر از ۸ متر باشد .
• ابعاد نورگیر برای اتاق خواب و پذیرایی ۳*۴ متر و برای آشپزخانه ۲*۳ متر می باشد .
• ابعاد مفید آسانسور ۲*۱٫۶۰ متر
• حداقل ارتفاع چاله آسانسور ۱٫۵۰ متر

توجه : جهت مشاهده سر فصل ها و سایر اطلاعات مربوط به پروژه بر روی لینک زیر کلیک فرمایید :

رساله ارشد طراحی معماری مجتمع مسکونی