ارائۀ الگوی بهینۀ مدیریت منابع آب براساس دیدگاه تجارت آب مجازی

فهرست :

فصل نخست: معرفی آب مجازی و تجارت آب مجازی ۱
۱-۱: معرفی ۲
۱-۲: تجارت آب مجازی: ظرفیتها و ملاحظات ۴
۱-۳: آب آبی و آب سبز ۶
۱-۴: معرفی روش‌‌های کمّی ۹
۱-۴-۱: روش محاسبۀ آب مجازی ذخیرهشده در محصولات کشاورزی ۹
۱-۴-۲: روش محاسبۀ دبی آب مجازی درحال جابه‌جایی ۱۱
۱-۵: تجارت آب مجازی و صرفهجویی در مصرف آب ۱۲
۱-۵-۱: تجارت آب مجازی و حفظ آب در سطح ملی ۱۲
۱-۵-۲: تجارت آب مجازی و حفظ آب در سطح جهانی ۱۵

فصل دوم: تجارت آب مجازی، ملاحظات اقتصادی و اجتماعی و امنیت غذایی ۱۷
۲-۱: مقدمه ۱۷
۲-۲: ملاحظات اقتصادی و اجتماعی ۱۸
۲-۲-۱: مفهوم اقتصاد آب ۱۸
۲-۲-۲: بازدهی اقتصادی آب ۲۰
۲-۲-۳: نظریۀ مزیت نسبی و نظریۀ هزینۀ فرصت ۲۳
۲-۲-۴: توسعۀ تجارت آب مجازی و توسعۀ زیرساخت‌ها ۲۴
۲-۲-۵: تجارت آب مجازی و ارتقای جایگاه اقتصادی آب ۲۵
۲-۲-۶: تحولات اقتصاد آب: قبل و بعد از ظهور واژۀ آب مجازی ۲۵
۲-۳: تجارت آب مجازی و امنیت غذایی ۲۶
۲-۴: بررسی چند نمونه‌پژوهی ۲۸
۲-۴-۱: مصر ۲۹
۲-۴-۱-۱: تولید محصولات کشاورزی و تجارت بین‌المللی ۲۹
۲-۴-۱-۲: آب مجازی، نیروی کار، زمین و سرمایه ۲۹
۲-۴-۱-۳: امنیت غذایی ۳۴
۲-۴-۲: چین ۳۵
۲-۵: معرفی زمینه‌های مطالعاتی صورتگرفته ۳۵

فصل سوم: سیاست‌‌های مدیریتی منابع آب در کشورهای منتخب آسیایی ۳۸
۳-۱: عوامل ملی و منطقه‌ای مؤثر بر منابع آب ۳۹
۳-۱-۱: وضعیت آب در جهان ۳۹
۳-۱-۲: وضعیت آب در منطقۀ خاورمیانه و آسیا ۴۱
۳-۱-۳: استراتژی بحران آب در خاورمیانه و آسیا ۴۲
۳-۱-۴: مروری بر عوامل زمینهساز در سطح ملی ۴۴
۳-۱-۴-۱: برخی از مشخصه‌ها و روندها از دیدگاه کمیت منابع آب [۳۳] ۴۴
۳-۱-۴-۲: برخی شاخص‌ها از دیدگاه مصارف منابع آب[۳۳] ۴۵
۳-۱-۴-۳: برخی شاخص‌ها از دیدگاه پیامدهای توسعۀ ناپایدار و جنبه‌های مدیریتی [۳۳] ۴۶
۱. بهرهوری استفاده از منابع آب ۴۶
۲. اجرای طرح‌های مکمل طرح‌های توسعۀ منابع آب ۴۶
۳. اقتصادی و مدیریت مالی ۴۶
۴. کیفیت منابع آب و مسائل زیست‌محیطی ۴۶
۵. حلقه‌های مفقود ۴۶
۳-۱-۴-۴: برخی شاخص‌ها از دیدگاه بهره‌برداری از رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک [۳۳] ۴۷
۳-۲: خلاصه‌ای از سیاست‌های مدیریتی منابع آب برای بررسی وضعیت آب در کشورهای منتخب ۴۷
۳-۲-۱: پاکستان [۳۴] ۴۷
۳-۲-۱-۱: استراتژی‌های موجود برای مصرف مداوم از منابع آب ۴۷
۳-۲-۲: استرالیا [۳۵] ۴۹
۳-۲-۲-۱: استراتژی‌های ملی و درونکشوری ۴۹
۳-۲-۲-۲: مدیریت منابع طبیعی ۵۰
۳-۲-۳: هند [۳۶] ۵۱
۳-۲-۳-۱: آب و توسعۀ پایدار ۵۱
۳-۲-۳-۲: سیاست ملی آب ۵۱
۳-۲-۳-۳: چهارچوب قانونگذاری ۵۲
۳-۲-۴: سریلانکا [۳۷] ۵۲
۳-۲-۴-۱: توسعۀ مداوم منابع آبی در سریلانکا ۵۲
۳-۲-۴-۲: سیاست‌های توصیهشده ۵۲
۱. تقویت روشهای مدیریت مشارکتی برای دستیابی به دیرپایی اقتصادی و مالی ۵۲
۲. توجه به قوانین موجود آب و ارائۀ قوانین جدید برای مدیریت مؤثر منابع آب سطحی و زیرزمینی برای استفادۀ مداوم ۵۳
۳. بهبود سیستم داده‌های مدیریت ۵۳
۴. تقویت مؤسسات مربوط به بخش آب ازطریق اصلاح اصول مدیریتی با تمرکز بر سیاست‌های موجود برای دستیابی به دیرپایی مالی ۵۳
۵. طراحی جامع در آبگیرها ۵۴
۶. برنامۀ هماهنگ‌سازی بخش ملی برای تأمین آب و تعیین بودجۀ بخش فاضلاب ۵۴
۳-۲-۴-۳: استراتژی آینده برای هماهنگ‌سازی مؤثر ۵۴
۳-۲-۴-۴: به کارگیری قوانین دوبلین در استراتژی‌ها و پروژهها ۵۴
۳-۲-۵: چین [۳۸] ۵۴
۳-۲-۵-۱: طرح ملّی بررسی آب ۵۴
۲-۲-۵-۲: قوانین سازمانی برای مدیریت و توسعۀ منابع آبی ۵۶
۳-۲-۶: اندونزی [۳۹] ۵۶
۳-۲-۶-۱: وضعیت جاری توسعه و مدیریت منابع آبی ۵۶
۱. سیاست و استراتژی ۵۶
۲. دستیابی به توسعۀ منابع آبی، طی طرح ۲۵ساله ۵۶
۳. سیاست‌های بخشها برای توسعه و مدیریت منابع آب ۵۷
۱. اهداف و استراتژی‌ها برای طرح توسعۀ ۲۵سالۀ دوم ۵۷
۲. سیاست‌های کلّی ۵۸
۳. سیاست‌های ویژه ۵۸
۴. سیاست مدیریت منابع آب ۵۸
۵. استراتژی برای مدیریت منابع آب ۵۸
۶. مصرف آب در بخش صنعت ۵۹
۷. مصرف آب در بخش کشاورزی ۵۹
۸. مصرف آب در بخش شهری ۵۹
۹. کیفیت آب ۵۹
۱۰. کنترل سیل ۶۰
۳-۲-۶-۲: دغدغه‌ها و مشکلات موجود ۶۰
۳-۲-۷: مالزی [۴۰] ۶۰
۳-۲-۷-۱: طرح ملی آب ۶۰
۳-۲-۷-۲: چهارچوب قانونی و سازمانی ۶۰
۱. چهارچوب سازمانی ۶۰
۲. چهارچوب قانون‌گذاری ۶۰
۳-۲-۷-۳: مصرف مداوم منابع آب و حفاظت از آب ۶۱
۳-۲-۸: ایران [۴۱] ۶۱
۳-۲-۸-۱: مصارف فعلی آب ۶۱
۳-۲-۸-۲: پیش‌بینی مصارف آب در آینده ۶۲
۳-۲-۸-۳: منابع آبی تأمین‌شدنی برای سال ۱۴۰۰ ۶۲
۳-۲-۸-۴: پیشبینی منابع آب برای تأمین نیازها در سال ۱۴۰۰ ۶۲
۳-۲-۸-۵: راهبردهای توسعۀ منابع آب ۶۳
۱. آب‌های زیرزمینی ۶۳
۲. پساب‌های شهری و کشاورزی ۶۴
۳. منابع آب سطحی ۶۴
۳-۲-۸-۶: راهبردهای مصرف آب ۶۴
۱. مصرف آب در بخش کشاورزی ۶۴
۲. مصرف شرب و بهداشت و صنعت ۶۵
۳-۲-۸-۷: راهبردهای حفاظت محیط‌زیست آبی ۶۵

فصل چهارم: بازنگری در سیاست‌های مدیریت منابع آب ۶۷
۴-۱: تجارت آب مجازی در ایران: ظرفیت‌ها و کاربردها ۶۸
۴-۲: تجارت آب مجازی از دیدگاه مدیران منابع آب و از دیدگاه کلان کشوری ۷۰
۴-۳: راهکارهای فعلی تأمین آب در مناطق کشور ۷۱
۴-۴: ضرورت تشکیل بانک آماری به‌منظور مطالعه و شفاف‌سازی ۷۳
۴-۴-۱: نیازمندی‌های آماری ۷۴
۴-۴-۲: نیاز به شفاف‌سازی صادرات و واردات کالاها از دیدگاه تجارت آب مجازی ۷۵
۴-۵: اقتصاد سیاسی تجارت آب مجازی ۷۶
۴-۶: سیاست‌های امنیت غذایی در کشور و تأثیر آن بر مصرف آب ۷۷
۴-۷: تجارت آب مجازی و روابط بین‌الملل ۸۱
۴-۸: سیاست‌های توسعۀ تجارت آب مجازی و لزوم تمرکززدایی ۸۳
۴-۹: تجارت آب مجازی و بخش‌های کشاورزی و صنعت و خدمات ۸۴
۴-۱۰: تجارت آب مجازی و سیاست‌های حمایتی دولت در بخش کشاورزی ۸۶
۴-۱۱: تجارت آب مجازی و تأثیرات زیست‌محیطی ۸۸
۴-۱۲: تجارت آب مجازی و اصلاح الگوی کشت ۸۸
۴-۱۳: توسعۀ پایدار و تجارت آب مجازی ۹۰
۴-۱۴: تعمیم موضوع به تجارت درونکشوری و بین‌المللی آب مجازی ۹۱
۴-۱۴-۱: طبقه‌بندی مباحث و مطالعات آب مجازی ۹۲
۱. مباحث و مطالعات اولیه ۹۲
۲. تجارت آب مجازی و شفاف‌سازی تجارت محصولات از منظر آب مجازی جابه‌جاشده ۹۳
۳. برنامه‌ریزی و راهبردهای کلان ۹۳
۱. توسعۀ مدل‌های مفهومی و ریاضی و برنامهریزی ۹۳
۲. بررسی موانع و روابط ساختاری ۹۳

فصل پنجم: استراتژی ملی مدیریت منابع آب با رویکرد آب مجازی ۹۶
۵-۱: مقدمه ۹۷
۵-۲: استراتژی‌های نوین مدیریت منابع آب ۹۷
۵-۲-۱: تجارت آب مجازی و امنیت غذایی ۹۸
۵-۲-۲: تجارت آب مجازی و ملاحظات سیاسی ۱۰۱
۵-۲-۳: تجارت آب مجازی و سیاست‌های بخش کشاورزی ۱۰۴
۵-۲-۴: تجارت آب مجازی و سیاست‌های بخش صنعت ۱۰۷
۵-۲-۵: تجارت آب مجازی و سیاست‌های بخش مدیریت شهری ۱۰۸
۵-۳: الگوهای مدیریتی پیشنهادی ۱۰۹
۵-۳-۱: خودکفایی کامل محصولات کشاورزی ۱۱۰
۵-۳-۲: تلفیق سیاست خودکفایی نسبی و واردات آب مجازی ۱۱۴
۵-۳-۳: تلفیق سیاست خودکفایی نسبی و صادرات و واردات آب مجازی ۱۱۸
۵-۴: برابری فنی، اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی سناریوها ۱۳۲
۵-۵: تکمیل سناریوهای پیشنهادی به‌منظور حفظ منابع آب با رویکرد آب مجازی ۱۳۹

فصل ششم: جمع‌بندی و تحلیل داده‌ها ۱۴۳
۶-۱: مقدمه ۱۴۴
۶-۲: گزینش منطقۀ مدنظر ۱۴۴
الف. مشخصات منطقه و بررسی برخی بخشهای متأثر از سیاست‌های توسعۀ تجارت آب مجازی ۱۴۶
۶-۳: کلیات ۱۴۶
۶-۴: منابع آب ۱۴۸
۶-۴-۱: آبهای سطحی ۱۴۸
۶-۴-۲: آبهای زیرزمینی ۱۴۹
۶-۵: طرحهای انتقال بینحوضه‌ایِ آب در استان ۱۵۱
۶-۶: بررسی شاخصهای اقتصادی و اجتماعی استان اصفهان ۱۵۶
۶-۷: بررسی وضع موجود برخی زیربخش‌های کشاورزی استان اصفهان ۱۵۸
۶-۷-۱: محصولات زراعی و باغی ۱۵۹
۶-۷-۲: آب و خاک ۱۶۰
ب. بررسی جامع مصارف آبی و تحلیل سیاستهای بخش کشاورزی در استان، با استفاده از… ۱۶۲
۶-۸: نگاهی جامع به مصارف بخش کشاورزی در سال‌های ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴، از دیدگاه آب مجازی ۱۶۳
۶-۹: بررسی تولید محصولات راهبردی و عمدۀ کشاورزی و دامی در سال‌های آخر برنامۀ چهارم توسعه… ۱۹۳
۶-۱۰: بررسی بازدهی اقتصادی آب در بخشهای کشاورزی و صنعت و در کالاهای راهبردی کشت‌پذیر در استان ۲۰۳
۶-۱۱: بررسی سیاست‌های امنیت غذایی و مصرف آب در استان با استفاده از مفهوم آب مجازی تا افق ۱۴۰۰ ۲۰۷
منابع ۲۰۹